Kunnen (gecoate) papieren verpakkingen een alternatief bieden voor plastic? Twee Belgische instituten zijn een onderzoek naar gestart naar dit soort verpakkingen. Pack4Food – als matchmaker -, MPR&S en Sirris zijn de initiatiefnemers van het internationaal Repac²-project. In de tussentijd zijn twee Poolse en twee Duitse instituten en organisaties aangesloten.
De maatschappelijke druk om plastic verpakkingen te vervangen door papieren en kartonnen varianten wordt steeds groter. Maar zijn deze verpakkingen altijd een goed alternatief? En als er een coating nodig is om productbederf tegen te gaan, welke coating is dan het meest geschikt voor welke toepassing? En dan ook gemeten naar eigenschappen als sealbaarheid en gasdoorlaatbaarheid en daarmee verbonden houdbaarheid. Uiteraard zijn ook mechanische eigenschappen als treksterkte, doorprikweerstand en doorscheurweerstand van belang. En niet te vergeten recycleerbaarheid. In het Repac²-project dat in januari start, staan deze vragen centraal.
Inventarisatie
De studie start met een inventarisatie en categorisatie van bestaande materialen waarna via matchmaking tussen verpakkingsaanbieders en verpakkers casestudies worden geformuleerd. In-company validatiestudies moeten vervolgens aantonen dat bepaalde verpakkingsmaterialen wel of niet geschikt zijn voor voeding. De studie wordt afgesloten met diverse publicaties en aanzetten voor vervolgonderzoek. Projectleider van Repac² is prof. Roos Peeters van MPR&S (Materials and Packaging Research & Services, Universiteit Hasselt).
Volume nog klein
We spreken met ing. Bram Bamps, onderzoeker van MPR&S, over alle ins en outs van het project en het bijpassende tijdschema. “De bedoeling is om de implementatie van papiergebaseerde verpakkingen als alternatief voor dikwijls moeilijk recycleerbare, multilaagse plastic verpakkingen te ondersteunen en te versnellen”, aldus Bamps. “Dat kan met een papiergebaseerde verpakking met een kunststof coating, maar die moet dan wel recyclebaar zijn.” Op dit moment is de norm dat wanneer die toevoeging 5 procent of minder van het totaal is, dit materiaal recyclebaar is. Dat is nu geen probleem, maar dat kan veranderen, stelt Bamps. “Het volume van dit soort verpakkingen is nu nog relatief klein op het totaal van de ingezette papierpulp. En dus ook de coatingfractie. Maar de consument wil dit soort verpakkingen wel in de winkel als duurzame verpakking, dus zullen ze in overvloed op de markt komen. En de vraag is dan of het coatingmateriaal met het papieren verpakkingsmateriaal als geheel nog wel recyclebaar is.”
Tijdlijn
Qua tijdslijn vertelt Bamps dat in de eerste fase van het onderzoek een inventarisatie van bestaande materialen wordt gedaan. Deze neemt vier maanden in beslag. “Dit betreft zowel de coatings als de gecoate materialen. Naast materialen die al op de markt zijn, kunnen het ook materialen zijn die er snel aankomen.”
Die categorisatie doet MPR&S overigens niet zelf, maar Sirris, het kenniscentrum van de Belgische technologische industrie en Pack4Food. Sirris heeft een coatinglab op de Universitaire Campus in Diepenbeek, waar ook MPR&S gevestigd is. “Daarom was het lijntje snel gelegd. Sirris werkt mee aan de inventarisatie maar ook aan de verpulping van de verschillende materialen.” Dat laatste gebeurt vanaf eind 2022 tot einde projectperiode, eind 2023.
Na die periode van vier maanden gaat MPR&S in samenwerking met de buitenlandse onderzoeksgroepen de geselecteerde verpakkingsmaterialen karakteriseren. Zowel chemisch als mechanisch. “Dat doen we om te achterhalen wat de precieze samenstelling van het materiaal is. Dat doen zowel wij als het Poolse onderzoeksinstituut Zut in Sczeczin.”
Na een jaar wordt bekeken welke verpakkingsmaterialen geschikt zijn voor zes verschillende voedingsproducten. “Op dit moment zijn dat koekjes, wit brood, bereide vleeswaren, gedroogd fruit, muesli en yoghurt. Maar dat kan nog veranderen doordat een van de deelnemende bedrijven een ander soort voedingsproduct als case inbrengt.”
De casestudies voor wat betreft shelflife starten ook eind 2022 en lopen tot het einde van de projectperiode. “Dit neemt het Duitse Fraunhofer instituut voor haar rekening in de vorm van simulaties met een bestaande houdbaarheids-simulatietool. Vanaf het eerste kwartaal van 2023 wordt de studie naar de algehele ecologische impact van de gecoate papieren verpakkingen gestart. Dat gebeurt door Natureef, een associatie van Poolse bedrijven in de voedingsmiddelen en verpakkingsindustrie.”
Zichtbaarheid en vervolg
Het Repac² project is geen besloten aangelegenheid maar wordt zoveel mogelijk met de verpakkende sector gedeeld, vertelt Bamps. “Na vier maanden komt er een whitepaper over welke gecoate papieren verpakkingsmaterialen er zijn. Er komt ook een vrij toegankelijke workshop met een evaluatie en categorisatie van de eigenschappen van gecoat papier als verpakkingsmateriaal. En er verschijnt ook een praktijkgids voor de industrie met de resultaten van de testen, die beschikbaar is voor alle bedrijven. Het project wordt afgesloten met een wetenschappelijke publicatie.”
Bamps verwacht dat Repac² zo’n tien concrete vervolgprojecten zal opleveren. “Dat kan een een-op-een opdracht zijn van een bedrijf dat een bepaald materiaal wil gaan gebruiken en daarvoor getest wil hebben. Maar het kan ook een masterthesis van een student zijn.” Uiteindelijk doel is natuurlijk het stimuleren van de ontwikkeling van materialen met minder milieu-impact in combinatie met behoud of een verbeterde shelflife.
“Dat doen wij niet zelf, want wij zijn geen materiaalproducent maar we kunnen we het wel testen als analyse-labo.”
De hele keten
Tot de doelgroep van Repac² behoren de voedingsindustrie, de producenten en verwerkers van gecoate papier- en kartonverpakkingen en de recyclagebedrijven. Daarbij vervult Pack4Food de rol van matchmaker die alle betrokken partijen aan elkaar probeert te koppelen.
Bedrijven kunnen zich nog aanmelden om deel te nemen in het project. Zij hoeven daarvoor geen lid te zijn van een bepaalde organisatie. Voor meer informatie daarover: https://www.uhasselt.be/UH/MPRS/Projecten/Het-VerpakkingsCentrum-Onderzoek.html
De grotere context
Repac² past in een grotere actuele context. De voedings- en verpakkingsindustrie worden uitgedaagd om de recycleerbaarheid van hun verpakkingsmaterialen aan te tonen. De Europese wetgeving schrijft voor dat 70 procent in 2030 moet worden gerecycled (EU-richtlijn 2018/85). Hierdoor krijgt het gebruik van papier en karton voor voedselverpakkingen veel belangstelling. Om als voedselverpakking te kunnen worden toegepast, worden papier- en kartonmaterialen echter afgewerkt met een of meer coatings die goede afdichtings- en barrière-eigenschappen bieden tegen gassen en/of vocht. Momenteel worden veel nieuwe gecoate papier- en kartonmaterialen voor voedselverpakkingstoepassingen op de markt gebracht. Het is echter niet altijd duidelijk of deze materialen aan de gewenste eigenschappen voldoen en of ze geschikt zijn voor het doel. Bovendien is de recycleerbaarheid van deze gecoate materialen onbekend. Op dit moment is er geen universele methode om de recycleerbaarheid van gecoat papier en kartonnen verpakkingsmateriaal te bepalen. Over het algemeen wordt echter aangenomen dat een coating niet meer dan 5 procent van het totale gewicht van het materiaal mag zijn.
Bio-Fun
Naast Repac² heeft MPR&S samen met andere instituten nog twee onderzoeksprojecten onder haar hoede.
In januari 2021 startte het project Bio-Fun. Initiatiefnemers waren in dit geval MPR&S en Pack4food en daarnaast MeBioS (KU Leuven). De stand van zaken hier is dat er nu zes verschillende composteerbare verpakkingsmaterialen zijn gekarakteriseerd op sealbaarheid, gasbarrière en mechanische eigenschappen, aldus Bram Bamps: “We zitten nu op het schakelmoment dat we materialen meer op detail gaan karakteriseren met als bedoeling om ze aan bepaalde voedingstoepassingen te linken. Die toepassingen zijn nog niet gedefinieerd. Wat er op dit moment van te zeggen valt is dat sommige materialen duidelijk goed scoren op bijvoorbeeld sealbaarheid, gasdoorlaatbaarheid en mechanische eigenschappen. Maar er zijn ook materialen die opmerkelijk minder goed scoren.”
Recyclaat in transportfolie in MultiRec
De indiening van het internationale MultiRec-project is verplaatst naar 1 maart 2022. “De start is voorzien voor eind oktober ’22”, verzekert Bamps. Het project staat in de steigers maar MPR&S zoekt nog steeds naar deelnemende bedrijven. Dit project loopt ook twee jaar, tot september 2024. “Het betreft hier een project dat betrekking heeft op transportverpakkingen zoals krimpfolie/rekfolie voor gepalletiseerde ladingen, in plaats van primaire verpakkingen. Hierin wordt onderzocht wat impact is van de toevoeging van polyolefine recyclaatstromen in de tertiaire verpakkingsfolie en wat de gevolgen zijn van meervoudige recyclage van deze filmen. Er wordt de link gelegd tussen de chemische veranderingen en de mechanische eigenschappen in functie van de recyclagecycli van de films. De essentiële vraag is: “Wat is het materiaal nog waard als je het meerdere keren door de molen haalt?”
-
Papieren foodverpakking met coating onder de loep (copy)
Vorige artikel
Warning: Undefined array key -1 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/digitaalmagazine.evmi.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 965
-
Papieren foodverpakking met coating onder de loep (copy)
Volgende artikel
Warning: Undefined array key 0 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/digitaalmagazine.evmi.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 928
Hoofdredacteur
Janet Kooren
06-46591976
janetkooren@aleapublishers.nl
Webredacteur
Jorien Tromp
jorientromp@aleapublishers.nl
Sales
EVMI – Algemeen
Gjelt Douma
06 46 75 14 67
gjeltdouma@aleapublishers.nl
EVMI – Food Lab
Bas van den Engel
06-42306937
b.vandenengel@betapublishers.nl
Abonnementenservice
Tel: +31 (0)88 2266 681
klantenservice@virtumedia.nl
Marketing
marketing@aleapublishers.nl
Uitgever
Roeland Dobbelaer